ਕਵੀ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹਵੇਲੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਮੁਰੰਮਤ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪੜਾਅ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮੁਰੰਮਤ ਰਣਨੀਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਸੰਭਾਵਿਤ ਹਾਨੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਅਤੇ Non-Destructive Tests (NDTs) ਕਰਵਾਏ ਗਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਬਨਾਵਟੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਬਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਲਈ ਰਾਹ-ਰੇਖਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਲਈ ਇਸ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਨੁਕੂਲ ਢਾਂਚਕ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ‘ਚ ਆਧੁਨਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਸੰਨ 2020 ਤੱਕ ਇਹ ਹਿੱਸਾ ਵੱਸਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। 2020 ਵਿੱਚ ਗਿਆਨੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਹਵੇਲੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ, ਇਸ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਕੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਹਵੇਲੀ ਦਾ ਇਹ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਸੁੰਦਰ ਮੁੱਖ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਹੈ, ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਮਹੱਤਤਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸਾਥ ਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਕੰਮ ਸਥਾਨਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਹੋਵੇ। ਟੀਮ ਨੇ ਕੈਥਲ ਤੋਂ ਲੱਕੜ ਦੀ ਖਰੀਦ, ਵਿਡੀਓਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਰਾਹੀਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀਕਰਨ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਮਿਸਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਕਿ ਹਵੇਲੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਉਸਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖੇ। ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ, ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਕੰਮ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਕਾਰਜਸ਼ਾਲਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਵੇਲੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਾਰਥਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
